مانایی شعر حافظ؛ در پرتو حفظ قرآن کریم

به گزارش خبرگزاری برنا، در آغاز این میزگرد ادبی رادیویی ضیاء الدین هاجری اظهار کرد: «صد ها هزار سال دیگر نیز که بگذرد شعر حافظ، فردوسی و سعدی کهنه نمی شود چراکه راه هایی که یافته اند کور کورانه نبوده و از شاهراه ها استفاده کرده اند.»

یک حافظ شناس با اشاره به مانایی شعر حافظ در طول سالیان متمادی اظهار کرد: حافظ قرآن را از روزگار کودکی در سینه داشته است؛ بنابراین پایه شعری او قرآن کریم بوده است که هیچگاه از بین نمی رود.

وی با بیان اینکه پایه شعر این شعرا خدایی و الهی بوده است، ادامه داد: «هم فردوسی، خیام، رودکی و حافظ می دانستند چرا باید این کار را انجام دهند. فردوسی با آگاهی از سپری شدن زمان های طولانی، به گونه ای سخن گفته است که هیچگاه پایان نمی گیرد و حافظ و شاهنامه فردوسی از یک آبشخور سیراب می شوند.»

هاجری از واژه شناسی حافظ سخن گفت و افزود: «باید بدانیم حافظ با چه کسانی هم دوره بوده است؛ وی از نظامی، خیام و بسیاری شاعران دیگر [مواردی کسب کرده است]. در شعر حافظ باید به قرآن و ساقی نامه ها و شاهنامه ها اشاره داشته باشیم و حافظ به خوبی بر این آثار تسلط داشته است.»

این استاد ادبیات تسلط حافظ بر قرآن و آیین مهر را متذکر شد و گفت: «این دو مسئله پایه ای بوده است تا در آینده به قرآن برسیم و چون قرآن را در روزگار کودکی از حفظ بوده است، پایه ی کار وی خداوند و قرآن بوده است و هیچگاه از میان نمی رود.»

هاجری تصریح کرد: «بنیاد کار حافظ بر مبنای آئین اسلام و قرآن است و هزاران سال دیگر نیز از میان نخواهد رفت و حافظ و همانندان او که پایه کار خود را بر مبنای قرآن نهاده اند، همواره جاودان خواهند بود.»

در ادامه عبدالعلی قاسمی، مدرس زبان فارسی با بیان اینکه ذات بشر تغییر یافتنی نیست، گفت: «عشق و ریا همواره به همین صورت هستند چراکه در تار و پور وجود انسان نهاده شده است و این عشق در زمان خلقت انسان [در آب و گل بشر نهاده شده] و حافظ به خوبی انسان را شناخته است.»

وی با بیان اینکه شعر حافظ به زمان و مکانی خاص محدود نیست، تصریح کرد: «حافظ می داند که همه انسان ها عشق را دوست می دارند و می فرماید این عشق در نهایت ایجاد مشکل می کند و حتی در 500 هزار سال آینده نیز این چنین خواهد بود.»

قاسمی با اشاره به منع گسترده به عنوان یکی از ویژگی های شعری حافظ اظهار کرد: «آنچه مورد پسند حافظ است با شناخت از بشر میسر شده است و آنچه را بشر دوست می داشته و نگرانی های بشر را در شعر خود وارد ساخته است.»

این مدرس زبان فارسی چنین شناختی را موجب جاودانگی حافظ دانست و ادامه داد: «اگر زبان حافظ در قالب زبان فارسی به نسل های آینده انتقال پیدا کند، مسلما [از راه شناخت انسان است].»

قاسمی واژه رند و رندی را به عنوان اسطوره در شعر حافظ توصیف کرد و گفت: «فردوسی با اسطوره ها شعر خود را نظم داد و حافظ نیز با چنین واژگان اسطوره ای سخن خود را تفهیم کرد که رمز ماندگاری اشعار حافظ بوده است.»

همچنین سلطان مراد جمشیدیان با اذعان به این نکته که حتی در صورت بروز خلل در زبان فارسی طی قرون آینده، کلام و زبان حافظ مانا و پا برجا خواهد ماند، گفت: «به عقیده ی بنده کلام، زبان و اندیشه حافظ جهانی و مربوط به تمامی بشریت است.»

وی با اشاره به استفاده حافظ از شعر شاعران گذشته در بخشی دیگر از این برنامه رادیویی افزود: «پیش از حافظ ترقی وافر در ادبیات فارسی صورت گرفته است و شعرایی چون سعدی و مولانا و معاصران حافظ کلام را به حد قابل رسانده اند.»

جمشیدیان با بیان این مطلب اذعان داشت: «حافظ وارثی زیرک بوده است و این کلام را به اوج رسانده است و آنچه قصد ارتقایش داشته را گلچین و ضمن به گزینی اقدام به به آفرینی [واژگان] کرده است.»